Astronomik Saat - Prag

Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'ın Old Town Meydanı'nda yer alan Astronomik Saat 1410 yılında inşa edilmiştir. Günümüze kadar bir çok gez bakım ve onarımdan geçmesine rağmen Dünya'daki en eski üçüncü ve halen çalışabilen en eski saat olma özelliğine sahiptir.

1961 yılına ait eski bir doküman da Astronomik Saat'in Mikulas of Kadan yani Kadanlı saat ustası Mikulas tarafından 1410 yılında yapıldığı bulunmuştur. 1552 yılında saat Jan Taborsky tarafından tamir edilmiş ve geliştirilmiştir. Ancak bir süre sonra saat gerektiği gibi çalışmamaya başlamıştır. Bir süre sonra saat durdurulmuş hatta tamamen kaldırılması bile düşünülmüştür. 1865-1866 yılları arasında geniş ve detaylı bir bakıma alınmış ve saat güncellenmiştir. II. Dünya Savaşı esnasında 1945 yılında Naziler tarafından açılan ateş sonucu saat büyük hasar aldı ve yandı. 1948 yılında onarılan saat tekrar çalışmaya başladı ve günümüze kadar ayakta kalmayı başarabildi. 2005 yılında restorasyondan geçen saat 2018 yılında tekrardan bakıma alınmıştır.

Peki Astronomik Saat’i diğer saatlerden bu kadar farklı kılan nedir ? Saat 12 saat dilimini ve 12 burcun sembollerini göstermektedir.

Astronomik Saat yüzeyinde pencereler ve havari figürleri vardır. Tahtadan yapılmış havari figürleri her saat pencerede görünür ve aynı zamanda bazı heykeller hareket etmeye başlar. Saat üstündeki astronomik çizim evrenle ilgili orta çağ görüşünü yansıtmaktadır. Bu çizimde Dünya merkezdedir, mavi renkli kısım gökyüzünü sembolize eder, kahverengi kısım ise gökyüzünün altındaki yerdir. Bu kısmın üstünde Latince kelimeler vardır. ORTVS (doğu), OCCASVS (batı), AVRORA (şafak vakti) ve CPEPVSCVLMN (alacakaranlık) anlamına gelmektedir. Burç halkası gökyüzündeki yıldızları temsil eder ve ona göre hareket eder. Yanlardaki iki kısım da Güneş ve Ay’ı temsil etmektedir. Saat üstünde üç farklı halka bulunur. İlki eski Çek zamanını, diğeri Avrupa zamanını ve sonuncusu Babil zamanını göstermektedir.

Astronomik Saati bu kadar popüler yapan ve bu kadar turist çekmesine neden olan şey her saat başı gerçekleştirdiği animasyonudur. Animasyon sırasında 4 farklı figür belirmektedir. Her bir figür farklı bir şeyi temsil etmektedir.

Elinde ayna tutan figür: Kibir ve kendini beğenmeyi sembolize eder.
Elinde altın kesesi tutan figür: Açgözlülük ve faizciliği sembolize eder.
İskelet: Gelen ölümü sembolize eder .
Mandolin çalan figür: Keyif ve eğlenceyi sembolize eder.

Animasyon iskeletin elinde taşıdığı zili çalmasıyla başlamaktadır. Animasyon sırasında iskelet elindeki zili çalar ve başını aşağı yukarı sallar, diğer figürler ise kafalarını sağa sola çevirirler. Saatin vermek istediği asıl mesaj her şeyin geçici olduğunu, paranın, güzelliğin ve gücün ne kadar çok olursa olsun baki kalmayacağını vurguluyor. Kafasını evet öleceksiniz anlamında aşağı yukarı sallayan iskelet ve ölümü kabullenmeyerek kafalarını sağa sola sallayan diğer figürler de bunu temsil etmektedir. Animasyon sırasında da 12 havari heykeli saatin yukarısında bulunan pencereden geçiş yapmaktadırlar. Animasyon horozun ötmesiyle sona ermektedir.

Astronomik Saat’e ait animasyonu aşağıda yer alan videodan izleyebilirsiniz.